Zbycie udziałów w spółce z o.o.

Posiadanie udziału pociąga za sobą prawa oraz obowiązki przynależące do wspólnika spółki. Wspólnikowi przysługuje m.in. prawo swobodnego rozporządzania udziałami (z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z kodeksu spółek handlowych oraz umowy spółki).

W tym artykule omówimy następujące kwestie:

1. Prawa przysługujące wspólnikowi.
2. Forma zbycia udziałów w spółce z o.o.
3. Ograniczenia zbywalności udziałów oraz zgoda na zbycie udziałów (przed zawarciem umowy).
4. Zawiadomienie spółki o przejściu udziałów (po zawarciu umowy).
5. Zgłoszenie zmian do KRS.

Rola kancelarii w zbyciu udziałów w spółce z o.o.

Pomagamy w zbyciu udziałów w spółce z o.o. poprzez:

1. analizę umowy spółki pod kątem ewentualnych wymogów oraz ograniczeń;
2. omówienie procedury związanej ze zbyciem udziałów;
3. sporządzenie dokumentów takich jak: zawiadomienie spółki o planowanym zbyciu udziałów, zawiadomienie wspólników o prawie pierwszeństwa, oświadczenia o skorzystaniu lub nieskorzystaniu z prawa pierwszeństwa nabycia udziałów, uchwała o wyrażeniu zgody na zbycie udziałów, protokół zgromadzenia wspólników, umowa sprzedaży udziałów, umowa darowizny działów, zawiadomienie spółki o dokonaniu zbycia udziałów;
4. uczestnictwo podczas zawierania umowy, uczestnictwo w czynnościach notarialnych;
5. przygotowanie oraz złożenie wniosku o zmianę danych wspólnika w KRS.

Sprawdź tutaj koszt abonamentu prawnego dla firm i zobacz, jak firmy na nim oszczędzają.

Prawa przysługujące wspólnikowi

Posiadanie udziału pociąga za sobą prawa oraz obowiązki przynależące do wspólnika spółki. Do najważniejszych praw należą m. in.: prawo do dywidendy, prawo uczestniczenia i głosowania na zgromadzeniu wspólników, prawo zaskarżania uchwał podjętych na zgromadzeniu wspólników, prawo żądania wyłączenia wspólnika, prawo indywidualnej kontroli, prawo zwrotu dopłat, prawo do udziału w kwocie likwidacyjnej. Wspólnikowi przysługuje także prawo swobodnego rozporządzania udziałami (z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z kodeksu spółek handlowych oraz umowy spółki).

Forma zbycia udziałów

Udziały (udział lub część udziału) mogą być przenoszone na inne podmioty, mogą być przedmiotem obrotu np. poprzez zawarcie umowy sprzedaży, umowy darowizny, umowy zamiany; wniesienie aportu do innej spółki; przewłaszczenie na zabezpieczenie. Zgodnie z art. 180 k.s.h., zbycie udziałów, niezależnie od rodzaju umowy, musi być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.[1] W przypadku niedochowania formy, czynność prawna jest nieważna.

Zbycie udziałów może nastąpić na rzecz osoby fizycznej lub osoby prawnej, na rzecz dotychczasowego wspólnika lub osoby trzeciej, czasem również na rzecz spółki w drodze umorzenia udziałów. Cena udziału jest kwestią zależną od zbywcy i nabywcy, którą strony mogą swobodnie kształtować, niezależnie od wartości nominalnej zbywanych udziałów.

Ograniczenia zbywalności udziałów oraz zgoda na zbycie udziałów (przed zawarciem umowy)

Pod kątem zbycia udziałów w spółce z o.o. analizie prawnej podlega w każdym przypadku umowa spółki, która często wprowadza modyfikacje w stosunku do przepisów kodeksu spółek handlowych. Umowa spółki może ograniczyć możliwość zbycia udziałów poprzez m. in.: uzależnienie ważności czynności prawnej od wyrażenia zgody przez zarządu lub zgromadzenie wspólników, procedurę wyrażenia zgody, tryb oraz terminy informowania spółki o planowanym zbyciu udziałów, wprowadzenie prawa pierwszeństwa w nabyciu udziałów, szczególne wymogi dotyczące frekwencji członków organu oraz większości głosów podczas podejmowania uchwały o wyrażeniu zgody na sprzedaż udziałów.

W większości przypadków, w umowie spółki znajdują się zapisy, zgodnie z którymi, aby zawrzeć umowę np. sprzedaży udziałów należy zawiadomić zarząd o planowanym ich zbyciu. W zawiadomieniu skierowanym do zarządu podaje się m. in. liczbę zbywanych udziałów, osobę nabywcy oraz cenę sprzedaży.

Zarząd po otrzymaniu w/w zawiadomienia powiadamia wspólników o ewentualnym prawie pierwokupu. Następnie zarząd podejmuje pisemnie uchwałę o wyrażeniu zgody na zbycie udziałów (zgodnie z art. 182 k.s.h.). Możliwe jest również podjęcie przez wspólników uchwały pisemnie, bez odbycia zgromadzenia wspólników, pod warunkiem, że wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę na głosowanie pisemne. W przypadku gdy umowa spółki przyznaje kompetencję dot. podjęcia uchwały o wyrażeniu zgody na zbycie udziałów zgromadzeniu wspólników – zarząd zwołuje nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, które podejmie uchwałę o wyrażeniu zgody na zbycie udziałów.

Zawiadomienie spółki o przejściu udziałów (po zawarciu umowy)

Po zawarciu umowy zbycia udziałów, celem skutecznego przejścia udziałów na inny podmiot, koniecznym jest zawiadomienie spółki o zbyciu. Zawiadomienia dokonuje w formie pisemnej zbywca lub nabywca. Umowa (np. sprzedaży lub darowizny) może określać, na której stronie spoczywa obowiązek zawiadomienia spółki o transakcji.

Zgłoszenie zmian do KRS

Zmiana składu właścicielskiego spółki podlega zgłoszeniu do rejestru KRS, wraz z wnioskiem o zmianę danych wspólnika przedkłada się umowę oraz zaktualizowaną listę wspólników. Nowego wspólnika uwzględnia się także w prowadzonej przez zarząd księdze udziałów. Koszt zgłoszenia zmian właścicielskich w spółce do KRS to 350 zł (250 zł tytułem opłaty oraz 100 zł za ogłoszenie zmiany w Monitorze Sądowym i Gospodarczym). Nie zgłasza się do KRS danych wspólników posiadających mniej niż 10% udziałów w kapitale zakładowym spółki.

[1] W przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, zbycie przez wspólnika udziałów jest możliwe również przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Oświadczenia zbywcy i nabywcy opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.