Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o.

Podwyższenie kapitału zakłakowego w spółce z o.o. polega na zmianie struktury kapitałowej spółki poprzez wniesienie wkładów zwiększających majątek spółki. Polega ono na zwiększeniu liczby udziałów lub ich wartości nominalnej. Wspólnicy spółki z o.o. mogą zdecydować się na podwyższenie kapitału zakładowego przykładowo w sytuacji wstąpienia do spółki nowych wspólników, którzy nabędą nowo utworzone udziały w zamian za wkłady wnoszone do spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego może również mieć miejsce w sytuacji, w której dotychczasowi spółnicy społki z o.o. zdecydują się dofiansować majątek spółki.

Pomagamy w podwyższeniu kapitału zakładowego spółki poprzez:

1. analizę umowy spółki pod kątem ewentualnych wymogów oraz ograniczeń;
2. omówienie procedury związanej z podwyższeniem kapitału;
3. sporządzenie dokumentów takich jak: uchwała o zmianie umowy spólki, uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego, oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu; oświadczenie wspólników o objęciu udziałów, oświadczenie zarządu o wniesieniu wkładów na pokrycie kapitału;
4. uczestnictwo w czynnościach notarialnych;
5. przygotowanie oraz złożenie wniosku o zmianę w KRS.

Sprawdź tutaj koszt abonamentu prawnego dla firm i zobacz, jak firmy na nim oszczędzają.

W niniejszym artykule omówimy najważniejsze zagadnienia związane z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki, tj.:

1. Sposoby podwyższenia kapitału zakładowego (ustanowienie nowych udziałów lub podwyższenie wartości nominalnej udziałów)
2. Źródła środków finansowych na podwyższenie kapitału (wkłady od wspólników lub ze środków własnych spółki)
3. Tryby podwyższenia kapitału zakładowego spółki (zmiana umowy spółki lub tryb nieformalny niewymagający zmiany umowy)
4. Prawo pierwszeństwa dotychczasowych wspólników do objęcia nowych udziałów
5. Formalności rejestracyjne (uchwała o podwyższeniu kapitału, oświadczenia wspólników i członków zarządu, wniosek do KRS)
6. Skutki podatkowe podwyższenia kapitału zakładowego w sp. z o.o.
7. Alternatywne sposoby dokapitalizowania spółki z o.o.

Sposoby podwyższenia kapitału zakładowego

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o. odbywa się poprzez ustanowienie nowych udziałów (utworzenie przez spółkę nowych udziałów o wartości nominalnej dotychczasowych udziałów) lub podwyższenie wartości nominalnej udziałów już istniejących (dokonanie dopłat do udziałów już istniejących, które nie spowodują zwiększenia się ilości udziałów ogółem, a jedynie zwiększenie wartości nominalnej każdego z istniejących już udziałów proporcjonalnie do wysokości dokapitalizowania). Możliwe jest połączenie obu tych sposobów poprzez jednoczesne podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących i utworzenie nowych udziałów już o nowej wartości nominalnej. Udziały w podwyższonym kapitale zakładowym mogą być pokryte wkładami pieniężnymi lub niepienieżnymi.

Dopuszczalne jest objęcie udziałów w formie wspólności w częściach ułamkowych albo łącznej, gdy wkład jest wnoszony przez spółkę cywilną lub małżonków (uchwała SN z dnia 22 maja 1996 r., III CZP 49/96).

Źródła środków finansowych na podwyższenie kapitału

Środki finansowe na podwyższenie kapitału zakładowego spółki mogą pochodzić z dwóch źródeł:

1. wkładów pieniężnych lub niepieniężnych pochodzących od dotychczasowych lub nowych wspólników albo
2. ze środków własnych spółki (środki z kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku spółki).

Podwyższenie kapitału zakładowego polegające na zwiększeniu liczby udziałów lub ich wartości nominalnej, wiąże się z wniesieniem wkładów i zwiększa majątek spółki, zaś podwyższenie kapitału ze środków własnych spółki nie powoduje zwiększenia majątku spółki, a jedynie przesunięcia między pozycjami w bilansie. 

Tryby podwyższenia kapitału zakładowego spółki

Podwyższenie kapitału zakładowego może się odbyć w trybie zmiany umowy spółki (tryb formalny) lub bez jej zmiany (tryb nieformalny). Co do zasasdy wymaga ono zmiany umowy spółki i formy aktu notarialnego (jeśli nie następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki).

Jednak w sytuacji, w której umowa spółki przewiduje możliwość podwyższenia kapitału zakładowego oraz wskazuje maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, podwyższenie kapitału zakładowego może odbyć się bez zmiany umowy Spółki w tym zakresie.

Co istotne, oba te elementy (wysokość i termin podwyższenia) muszą zostać wskazane w umowie spółki, jeśli umowa spółki przewiduje jedynie możliwość podwyższenia kapitału zakładowego, nie wskazując jednocześnie terminu czy kwot, podwyższenie kapitału zakładowego może się odbyć tylko w trybie formalnym.

Zarówno kwoty, jak i terminy takiego dokapitalizowania powinny być realne i nieodległe czasowo. Przykładowo kiedy kapitał zakładowy spółki wynosi obecnie w 2025 roku 300.000 zł regulacja ta może przyjąć brzmienie: Podwyższenie kapitału zakładowego w terminie do 31 grudnia 2030 roku do wysokości 500.000 zł nie stanowi zmiany umowy spółki.

Umowa spółki może zatem zawierać regulacje, zgodnie z którymi kapitał zakładowy może być podwyższony uchwałą zgromadzenia wspólników i podwyższenie takie nie stanowi zmiany umowy.

Zastrzeżenie w umowie spółki postanowień przewidujących możliwość podwyższenia kapitału zakładowego spółki w trybie nieformalnym (bez zmiany umowy spółki) nie wyklucza jednak możliwości podwyższenia kapitału zakładowego w drodze zmiany umowy spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego – bez zmiany umowy spółki

W doktrynie wskazuje się, że do podwyższenia kapitału zakładowego bez zmiany umowy spolki nie ma zastosownia art. 246 § 3 k.s.h. (nie wymaga zgody wszystkich wspólników, których dotyczy).

Uchwała o podwyższeniu kapitału zakłądowego powinna mieć formę pisemną. Oświadczenia o objęciu nowych udziałów powinny mieć formę pisemną pod rygorem nieważności.

Warunkiem podwyższenia kapitału zakładowego w trybie nieformanym jest objęcie wszystkich udziałów, w przeciwnym wypadku uchwała o podwyższeniu staje się bezskuteczna.

Podwyższenie kapitału zakładowego – zmiana umowy spółki

Podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki z o.o. może nastąpić przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych (uchwała siedmiu sędziów SN z dnia 17 stycznia 2013 r., III CZP 57/12).

W przypadku trybu zmiany umowy spółki potrzebne jest podjęcie uchwały większością 2/3 głosów, jak słusznie podkreśla się w orzecznictwie, uchwała wspólników spółki z o.o. o podwyższeniu kapitału zakładowego przez zmianę umowy spółki nie wymaga jednomyślności (wyroki SN z dnia 3 grudnia 2008 r., V CSK 283/08 oraz z dnia 6 listopada 2014 r., II CSK 53/14). Umowa spółki może przewidywać bardziej rygorystyczne warunki do podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego.

Prawo pierwszeństwa

Jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów. Zarząd wysyła wspólnikom wezwania wskazujące na możliwość wykonania prawa pierwszeństwa nabycie nowych udziałów. Prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania.

Formalności rejestracyjne

Zgodnie z art. 262 § 1 k.s.h., podwyższenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania do rejestru (§ 4). Jest to to tyle istotne,  że dopiero po zarejestrowaniu przez sąd tych zmian będą Państwo mogli zawrzeć umowę sprzedaży udziałów.

Do zgłoszenia podwyższenia kapitału zakładowego należy dołączyć:

1. uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego;
2. oświadczenia wspólników o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w formie aktu notarialnego lub w formie pisemnej w przypadku podwyższenia na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki;
3. oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione;

oraz dodatkowo:

• oświadczenie o przystąpieniu do spółki, jeżeli udziały obejmuje podmiot, który nie był dotychczas wspólnikiem, w formie aktu notarialnego;
• nową listę wszystkich wspólników (imię i nazwisko lub firma wspólnika/wspólników oraz liczba i wartość nominalna udziałów każdego ze wspólników) podpisaną przez wszystkich członków zarządu;
• jednolity tekst umowy spółki, w przypadku gdy podwyższenie kapitału zakładowego wymagało zmiany umowy spółki.

Skutki podatkowe podwyższenia kapitału zakładowego w sp. z o.o.

Podwyższenie kapitału podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC), ale nie podlega opodatkowaniu CIT.

1. PCC w wysokości 0,5% od wartości podwyższenia kapitału

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295), podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1 (np. lit. k) umowy spółki), jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4. Stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 2) tej ustawy, p przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się przy spółce kapitałowej – podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.

• CIT – brak

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.), do przychodów nie zalicza sięprzychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego. Tym samym przychody te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT).

Alternatywne sposoby dokapitalizowania

Inne sposoby dokapitalizowania spółki mogą polegać przykłądowo na udzieleniu spółce pożyczki lub dokonaniu dopłat zgodnei z art. 177 k.s.h.

Nie jest jednak możliwe podwyższenie kapitału zakładowego przez ponowne oszacowanie wniesionych do spółki na pokrycie kapitału zakładowego wkładów niepieniężnych (uchwała SN z dnia 25 stycznia 1995 r., III CZP 177/94).