Naruszenie dobrego imienia w artykule prasowym

Co w przypadku gdy artykuł prasowy lub reportaż telewizyjny został przygotowany nierzetelnie i zawiera informacje nieprawdziwe na czyjś temat lub mogące narazić kogoś na utratę dobrego imienia bądź zaufania wymaganego np. do prowadzenia działalności gospodarczej? Jakie roszczenia przysługują osobie która została pomówiona? Dziś na blogu poruszamy temat ochrony dóbr osobistych i związanych z ich naruszaniem uprawnieniach.

Czym jest naruszenie dobrego imienia w artykule prasowym?

Praktyka zna przypadki, gdy dziennikarze przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów do artykułu prasowego czy reportażu telewizyjnego, nie zachowują należytej staranności i rzetelności. Może to przejawić się zwłaszcza w niesprawdzeniu zgodności z prawdą uzyskanych wiadomości, w selektywnym przekazaniu informacji, czy w przedstawieniu wszystkich okoliczności „pod z góry założoną tezę”.

Powyższe, może mieć fatalne skutki dla osoby, której taki materiał dziennikarski dotyczy, szczególnie w przypadku gdy osobę tę można z łatwością zidentyfikować na podstawie zawartych w takim materiale informacji i gdy trafia on do szerokiego kręgu odbiorców.

Naruszenie dobrego imienia w artykule prasowym – jakie są przesłanki za roszczeniami?

Przesłankami ochrony dóbr osobistych, które muszą być spełnione łącznie, by kierować stosowne roszczenia, są:
1) istnienie dobra osobistego,
2) zagrożenie lub naruszenie tego dobra,
3) bezprawność zagrożenia lub naruszenia.
Pierwsze dwie przesłanki udowodnić musi osoba pokrzywdzona. Druga strona może bronić się, wykazując, że nie działała bezprawnie. Przykładowo, w razie opublikowania w prasie zniesławiających informacji, osoba która wnosi pozew nie musi udowadniać nic więcej, niż to, że artykuł taki się ukazał i że doszło np. do naruszenia czci, przy czym ta ostatnia okoliczność, w zasadzie oceniana jest autonomicznie przez sąd.

Czego możesz żądać od osoby, która naruszyła Twoje dobre imię?

Z przepisu art. 24 par. 1 ustawy – Kodeks cywilny wynika, że osobie której dobro osobiste (np. dobre imię) zostało zagrożone cudzym działaniem, przysługują określone roszczenia, mianowicie:

1) żądanie zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.
W razie zagrożenia dobra osobistego można więc żądać, aby zaprzestano zamieszczania danego materiału (np. na stronie internetowej).

2) żądanie, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.
W przypadku dokonanego już naruszenia, można żądać publikacji oświadczenia zawierającego przeprosiny. Należy uznać, że cel usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych zostanie osiągnięty, gdy oświadczenie zawierające informacje o naruszeniu dóbr osobistych i przeproszenie dotrze do tego samego kręgu osób, do których świadomości dotarła treść spornej publikacji. Jeśli naruszenie nastąpiło poprzez publikację artykułu w gazecie oraz równolegle na portalu społecznościowym, zasadnym jest roszczenie o publikację ww. oświadczenia w obu tych kanałach.

3) na zasadach przewidzianych w kodeksie można również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
W przypadku dokonanego już naruszenia, można także żądać zadośćuczynienia pieniężnego na swoją rzecz za doznaną krzywdę lub zasądzenia określonej kwoty na wskazany cel społeczny, np. na konto jakiejś fundacji. W przypadku tych dwóch wskazanych w pkt. 3 roszczeń wymagana jest dodatkowo przesłanka winy podmiotu dokonującego naruszenia.

4) domaganie się odszkodowania.
W razie wyrządzenia szkody majątkowej można żądać naprawienia jej na zasadach ogólnych.