Już od dziś (tj. piątku 29 lipca 2022r.) można złożyć do banku wniosek o „wakacje kredytowe”

Z uwagi na rosnące stopy procentowe, spłacanie rat kredytów hipotecznych stało się, dla wielu osób, ogromnym wyzwaniem. W dzisiejszym artykule dokonujemy analizy ustawy  z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, w kontekście przewidzianej w niej instytucji „wakacji kredytowych”.

Odpowiadamy m.in. na pytania:

• czy skorzystanie z „wakacji kredytowych” jest zależne od decyzji banku?
• czy jeśli konsument zawarł kilka umów o kredyt hipoteczny, może w związku z każdą tą umową zawnioskować o „wakacje kredytowe”?
• bycie stroną jakiego dokładnie typu umowy z bankiem, umożliwia wnioskowanie o „wakacje kredytowe”?
• przez ile miesięcy można korzystać z „wakacji kredytowych” i czy są to miesiące następujące po sobie („w jednym ciągu”) czy też zostało to w inny sposób narzucone przez ustawodawcę?
• czy jeśli kredyt zabezpieczony jest przez osoby trzecie (np. poprzez poręczenie cywilne lub hipotekę na nieruchomości osoby innej niż kredytobiorca), trzeba uzyskać zgodę tej osoby na wnioskowanie o „wakacje kredytowe”?
• czy „wakacje kredytowe” zwalniają od konieczności spłaty wszelkich świadczeń związanych z umową wobec banku, czy istnieją w tym zakresie wyjątki?

Ustawa o wakacjach kredytowych

Z dniem 29 lipca 2022r. tj. dziś, weszła w życie Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, dalej jako „Ustawa”. Przepisy art. 73–76, art. 91 oraz 93 Ustawy przewidują instytucję „wakacji kredytowych”. Wyraża się ona w możliwości zawieszenia obowiązku dokonywania płatności rat kredytu hipotecznego.

Wakacje kredytowe – co mówią przepisy?

Przepisy Ustawy precyzują, że skorzystanie z „wakacji kredytowych” nie dotyczy kredytobiorców którzy zawarli umowę kredytu indeksowanego lub denominowanego kursem waluty obcej. Innymi słowy, wnioskować o „wakacje kredytowe” mogą tylko Ci kredytobiorcy, którzy zawarli umowę o kredyt hipoteczny udzielony w walucie PLN.  Ustawodawca, odwołując się do pojęcia kredytu hipotecznego, odsyła do definicji zawartej w  art. 3 u.k.h.n.p., zgodnie z którą:

1. Przez umowę o kredyt hipoteczny rozumie się umowę, w ramach której kredytodawca udziela konsumentowi kredytu lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania:
   1. prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy w rozumieniu art. 3 pkt 6 i  7a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, z późn. zm.);
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
   3. prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części;
   4. udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej.
2. Za umowę o kredyt hipoteczny uważa się w szczególności umowę:
   1. pożyczki,
   2. kredytu w rozumieniu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe ((Dz. U. z 2019 r. poz. 2357 oraz z 2020 r. poz. 284, 288 i 321),
   3. o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego,
   4. o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia,
   5. o kredyt odnawialny

– o ile spełnia warunki określone w ust. 1.

Kiedy można skorzystać z wakacji kredytowych?

Jeśli zatem kredytobiorca jest stroną takiej umowy jak wskazane powyżej, zawartej w walucie polskiej, na własny cel mieszkaniowy, to co do zasady może z takich „wakacji kredytowych” skorzystać. Z zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego nie będą mogli jednak skorzystać przedsiębiorcy, czyli takie osoby, które zaciągnęły kredyt w związku z wykonywaną działalnością zawodową czy gospodarczą.

Odpowiadając dalej na pytania ze wstępu niniejszego artykułu, wskazać, należy, że przyznanie „wakacji kredytowych” nie jest uzależnione od wydania decyzji przez bank. Samo złożenie wniosku jest w tym zakresie wystarczające.

Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi tylko w stosunku do jednej umowy zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Innymi słowy, jeśli ktoś posiada wiele zobowiązań w postaci kredytów hipotecznych, będzie mógł skorzystać z omawianej opcji, ale tylko w stosunku do spłaty jednego, wybranego przez siebie kredytu.

Kiedy nie otrzymasz wakacji kredytowych?

Co ważne, ustawodawca w art. 74 Ustawy dookreśla, że przepisy przewidujące możliwość skorzystania z „wakacji kredytowych” mają zastosowanie do umów zawartych przed dniem 1 lipca 2022 r., w tym również do umów zawartych przed dniem wejścia w życie u.k.h.n.p (tj. przed  22.07.2017 r.)  jeżeli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty. Powyższe należy oceniać jako intencję ustawodawcy w nie dokonywaniu różnicowania sytuacji konsumentów w zależności od tego, czy umowa została zawarta przed czy po 22.07.2017 r. tj. datą wejścia w życie u.k.h.n.p.

Stosownie do treści art. 73 ust. 3 Ustawy, zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi w okresie:

1)           od dnia 1 sierpnia 2022 r. do dnia 30 września 2022 r. – w wymiarze dwóch miesięcy;

2)           od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. – w wymiarze dwóch miesięcy;

3)           od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. – w wymiarze miesiąca w każdym kwartale.

Jak wygląda harmonogram spłat rat kredytu na wakacjach kredytowych?

Harmonogram zawieszenia spłat, został więc określony przez ustawodawcę w  formule: 2 miesiące, 2 miesiące, jeden raz na kwartał, co daje łącznie osiem miesięcy,  we wskazanych wyżej zakresach dat ( w praktyce 4 następujące po sobie miesiące a następnie miesiąc na kwartał w ciągu kalendarzowego roku 2023r.)

W okresie zawieszenia płatności rat, konsument nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, ale ustawodawca przewidział tu wyjątek jakim są opłaty z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.

Jak długie mogą być wakacje kredytowe?

Spłata kredytu zostaje zawieszona na okres wskazany we wniosku o „wakacje kredytowe”, z dniem doręczenia kredytodawcy takiego wniosku.

Przedłużenie okresu kredytowania wynikające z „wakacji kredytowych” nie wymaga zgody osób trzecich, tj. takich, które ustanowiły zabezpieczenie kredytu lub których składniki majątku zostały obciążone ograniczonym prawem rzeczowym celem ustanowienia zabezpieczenia kredytu. Skorzystanie z omawianej przerwy w płatnościach, nie wymaga także ujawnienia w treści hipoteki stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu.

Końcowo odnosząc się do formy wniosku, wskazać należy, że ustawodawca przewidział, że wniosek taki może zostać złożony w postaci papierowej albo elektronicznej, w tym za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej.

Podsumowanie

Wchodząca dziś w życie ustawa, wprowadziła nowy rodzaj „wakacji kredytowych”. Przedstawione rozwiązania mogą wspomóc kredytobiorców i stanowić sposób na oszczędności. Okres zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania, ten ulega przedłużeniu o czas zawieszenia spłaty kredytu. Rata kredytu (przy czym mowa zarówno o części kapitałowej jak i odsetkowej) ulegnie przesunięciu na koniec okresu spłaty kredytu. Na czas trwania „wakacji kredytowych”,  nie będą pobierane środki tytułem spłaty, nie będą także naliczane odsetki. Nie można jednak zapominać w tym czasie, o należnościach związanych z ubezpieczeniami, te nie podlegają zawieszeniu.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (Dz. U. poz. 1488) („Ustawa”)
2. Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1027 ze. zm.. („u.k.h.n.p.”)

Graphic designed by Freepik from Flaticon https://www.flaticon.com.